Ondersteuning op maat

Het programma Ondersteuning op Maat richt zich op de uitvoering van de Jeugdwet, de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de opvang, begeleiding en integratie van vluchtelingen. De belangrijkste opgave van het programma Ondersteuning op Maat is ervoor te zorgen dat alle inwoners van Utrecht, ongeacht leeftijd, achtergrond, kwetsbaarheid of soort problematiek, de ondersteuning krijgen die zij nodig hebben en die aansluit op hun leefwereld. Benodigde hulp en ondersteuning worden daarom dichtbij huis georganiseerd en zijn flexibel en snel beschikbaar.

We werken hierbij aan de volgende hoofddoelstellingen:

• Kinderen in de stad groeien gezond en veilig op en kunnen zich daarbij maximaal ontwikkelen en ontplooien.
• In Utrecht kan iedereen meedoen en als inwoners het niet zelfstandig kunnen, krijgen zij daarbij de zorg en ondersteuning dichtbij en op maat.

In dit programma volgen wij de lijn van de Utrechtse manier van sturen en verantwoorden en de opgaven van de stad, en hebben de omslag gemaakt van uitvoeren van puur wettelijke taken naar opgavegericht werken. We willen daarmee antwoord geven op de vraag ‘doen we de goede dingen?’ Om die reden vindt u in dit programma geen prestatie- en effectindicatoren, maar geven wij inzicht in de stelselindicatoren: bereik, beschikbaarheid en kwaliteit. We streven naar een balans tussen deze drie stelselindicatoren binnen het beschikbare budget. Deze worden bij de twee hoofddoelstellingen verder toegelicht. Wij maken hiermee een eerste slag om de aanbevelingen uit de raadstoets op de Verantwoording 2020 in deze programmabegroting te verwerken.

Kinderen in de stad groeien gezond en veilig op en kunnen zich daarbij maximaal ontwikkelen en ontplooien
Om dit te realiseren zetten we in op een sterke sociale basis in de buurt en zorg dichtbij en op maat. We houden koers op deze ambitie aan de hand van de leidende principes. We willen onder andere dat het zorglandschap eenvoudiger wordt, er ruimte is voor de professionals, lagere administratieve lasten en zorg en begeleiding dicht bij gezinnen. De wijze waarop onze partners en wij werken draagt hieraan bij. We hebben belangrijke stappen gezet en zetten onze aanpak in 2022 voort.
Tegelijkertijd zijn er nu concrete knelpunten waar we in Utrecht tegen aanlopen: het tijdig kunnen bieden van hulp staat onder druk (zie Raadsbrief Diverse toezeggingen 'jeugdhulp in coronatijd en daarna ) we zien een groei van complexe (uitgestelde) zorgvragen die samenhangen met de effecten van de corona maatregelen (zie Raadsbrief Effecten corona Jeugd-Wmo en voortgang versneld vernieuwen ), langere trajectduur en beperkte door-en uitstroom (zie stelselindicatoren) In Utrecht en de rest van Nederland neemt de druk op de jeugdhulp toe en is de arbeidsmarkt krap. We hebben te maken met een complex maatschappelijk vraagstuk waarbij we de komende jaren steviger moeten inzetten op de transformatie van jeugdhulp.  Dit gaan we doen door in 2022:

• tijdig passende hulp te bieden (terugdringen wachttijden die in sommige wijken hoger is dan we willen en hebben afgesproken met de partners);
• meer domeinoverstijgend te kijken naar jeugdhulpvragen en in te zetten op kansrijke oplossingen in andere domeinen (wonen, schulden, onderwijs);
• vergroten van de veerkracht van jeugdigen en gezinnen en meer normaliseren, (bijvoorbeeld door het voeren van het maatschappelijk debat);
• de beweging van maatwerk en collectieve oplossingen te versterken;
• de beweging Wel thuis: kinderen zo thuis mogelijk laten opgroeien;
• vergroten van de inzet van gezinswerkers op huisartsenpraktijken;
• versterken van de kernpartneraanpak (JGZ, leerplicht, swv passend onderwijs en buurtteam) op school en de samenwerking met de sociale basis (zoals jongerenwerk en sport) en huisartsen;
• vereenvoudiging van de jeugdbeschermingsketen.

Deze staan met voorbeelden nader uitgewerkt onder de prestatiedoelstellingen.

Er is landelijk nog geen structurele zekerheid over voldoende financiering voor uitvoering van de jeugdwet. In juni 2021 heeft het rijk bekend gemaakt om, naar aanleiding van de uitspraak van de arbitragecommissie, landelijk incidenteel 1,3 miljard extra beschikbaar te stellen voor Jeugd in 2022 (Raadsbrief meicirculaire 2021 en andere financiële ontwikkelingen ). Dit budget wordt ingezet op de urgente knelpunten en de opdracht van het rijk die hoort bij de hervormingsagenda die door Rijk en gemeenten opgesteld gaan worden.

In Utrecht kan iedereen meedoen en als inwoners het niet zelfstandig kunnen krijgen zij daarbij de zorg en ondersteuning dichtbij en op maat
Hoewel het met de meeste inwoners van Utrecht goed gaat, is er nog een groot aantal inwoners dat zorg en ondersteuning nodig heeft om mee te kunnen doen. Met de toenemende vergrijzing, de gevolgen van de corona en de coronamaatregelen, de beweging van wonen in een instelling naar wonen met ondersteuning in een thuissituatie en de groei van de stad, zal het aantal mensen dat een beroep doet op hulp en ondersteuning groeien. In deze opgaven gaan wij uit van onze leidende principes en werken we naar meer samenhangende hulp en ondersteuning, dichtbij huis, die aansluit op wat inwoners zelf kunnen en nodig hebben. Voor 2022 zijn de belangrijkste speerpunten:

• De buurtteams geven in 2022 prioriteit aan het thema bestaanszekerheid en de ondersteuning van inwoners met financiële problemen.
• In 2022 wordt een tussentijdse evaluatie uitgevoerd van inzet vanuit de buurtteamorganisaties, U-Centraal en Dock.
• In 2022 organiseren met de per 1 januari nieuw gecontracteerde aanbieders van Hulp bij Huishouden een zo soepele mogelijke overgang voor inwoners naar eventuele nieuwe aanbieders.
• We werken aan vernieuwing van het vervoerssysteem in een programma met provincie en regiogemeenten. Daarbinnen willen we zorgen voor een goede aansluiting tussen doelgroepenvervoer en (aanvullend) openbaar vervoer.
• In 2022 bereiden we ons met de U16 voor op de decentralisatie van Beschermd Wonen naar alle gemeenten in de regio.
• Deze decentralisatie betekent ook een verandering in de Toegang tot Beschermd Wonen. Deze gaan we zo dicht mogelijk bij onze inwoners in de U16 organiseren; in regiogemeenten bij de lokale teams en in Utrecht bij de buurtteams.
• Op 1 januari 2022 gaat de Wet Inburgering in, waardoor de gemeente weer regie heeft op het inburgeringstraject van nieuwkomers.

We zien, net als in veel andere gemeenten, dat de vraag naar hulp en ondersteuning blijft toenemen, en dat de vraag oproept of dit in de toekomst wel houdbaar en betaalbaar blijft. Het is dan ook positief dat tussen de Rijk en de VNG is afgesproken om een toekomsttraject Wmo te starten. Na een analyse van de lange termijn (15-20 jaar) ontwikkelingen in de Wmo 2015 die zijn te verwachten op basis van demografische en maatschappelijke ontwikkelingen, zullen Rijk en VNG in gesprek wat dit betekent aan keuzes op de langere termijn. We zullen dit traject vanuit Utrecht nauwlettend volgen en onze kennis en ervaringen inbrengen.

Geen investeringen.

Om een eenduidig beeld te vormen over de beleidsresultaten van de gemeente en gemeenten onderling te kunnen vergelijken zijn er een aantal wettelijke verplichte indicatoren bij de programma’s opgenomen.

*cijfers 2020 zijn voorlopige cijfers.

De gegevens uit deze tabel komen van de website Cijfers per gemeente